Na Naoi gCloch go Cill Damháin (G-K) – Gaelige

Soláthraíonn láthair amhairc na Naoi gCloch radharc gan sárú de thuath shaibhir ildaite Cheatharlach sínte amach mar thaipéis os do chomhair. Is féidir ocht gcontae a fheiceáil ón láthair seo – Ceatharlach, Laois, Cill Dara, Cill Mhantáin, Loch Garman, Port Láirge, Cill Chainnigh agus Sléibhte Thiobraid Árainn, agus, ar lá geal, cósta na Breataine Bige san oirthear. Ar thaobh íochtair an bhóthair, feicfidh tú líne de naoi gcloch bheaga sa talamh.Deirtear go bhfuil siad ann chun naonúr aoirí a cailleadh ar Stua Laighean le linn stoirm gheimhridh fadó a chomóradh, agus go dtagann ainm na láithreach amhairc uaidh sin.

Tá réimsí fairsinge foraoisí sa cheantar ar le Coillte iad, cuideachta foraoiseachta tráchtála na hÉireann, ina bhfuil sprúis, learóga agus giúiseanna go príomha.

Is é Stua Laighean pointe is airde na Staighrí Dubha croí-eibhir, atá 795 méadar ar airde. Seanainm amháin ar Stua Laighean ná Suidhe Laighen a chiallaíonn “ionad nó áit chruinnithe fhir Laighean”. Ag an mullach feicfidh tú seanleacht i bhfoirm carn mór. Théadh na daoine a chónaigh sna réigiúin seo c. 5,000 bliain ó shin sa tóir ar mhullaí cnoic chun baill thábhachtacha dá bpobal a adhlacadh agus a chomóradh ann. Tarchuireann an crann ar bharr teilifís agus raidió náisiúnta (RTÉ) don réigiún.

Soláthraíonn Cill Damháin, deiridh do shiúlóide, áilleacht, suaimhneas agus radharcra gan mhilleadh atá comhchiallach le hOirthear Ársa na hÉireann, mar aon leis an deis chun an stair shaibhir ilchineálach a thaiscéaladh sna tobair bheannaithe, fothraigh séipéil agus saol simplí tuaithe atá ann. Tá naisc láidre ag an sráidbhaile leis an gCairdinéal Spellman ó Nua Eabhrac: chuaigh a sheanmháthair Ellen Keogh ar imirce ó cheantar Chill Damháin in 1850.

G-H: Ag fágáil carrchlós na Naoi gCloch, téann an bealach le fána anois síos bóthar caol sléibhtiúil. Tá radhairc den scoth ar chlé síos go meall Chúil an tSneachta, áit a bhfanann sneachta an gheimhridh go dtí an choscairt dheiridh. Tar éis trí chiliméadar de réfhána, baintear Crosbhóthar Chearúill amach.

H-I: Cas ar dheis ag Crosbhóthar Chearúill agus lean an bóthar níos gnóthaí seo le fána go cúramach achar gearr. Bain carrchlós Pháirc Áineasa Foraoise Chill Bhreatnais amach ar thaobh na láimhe clé. Tús na siúlóide is ea é seo le haghaidh siúlóidí lúbtha trí Fhoraois Chill Bhreatnais. Cas ar chlé anseo agus lean anois bóthar foraoise mar a théann sé in éadan na mala. Lean na saigheada treoracha buí, ag déanamh neamhairde de chastaí ar chlé le haghaidh na gconairí áitiúla.

I-J: Bain buaic an chnoic amach, áit a bhfuil oscailt san fhoraois a scaoileann radhairc bhreátha ó thuaidh agus ó dheas araon. Coinnigh ort feadh an bhóthair foraoise mar a thiteann sé le fána anois arís. Tar éis 2.5 ciliméadar, bain coradh biorach agus acomhal amach, áit a gcoinníonn tú ar chlé agus a dtéann tú le fána chun imeall na foraoise a bhaint amach. Anois, téigh le fána go géar ar rian gharbh gan dromchla chun bóthar tarmac gar do Theachíní Stua Laighean a bhaint amach.

J-K: Coinnigh ar dheis agus thar Theachíní Stua Laighean. Lean Lána caol Bhaile Phiarais le fána chun an príomhbhóthar N80 a bhaint amach. Trasnaigh é seo go han-chúramach agus cas ar dheis. Tar éis achar gearr, cas go géar ar chlé agus lean an bóthar le fána go Cill Damháin, ag dul thar Halla Spellman ar thaobh na láimhe clé. Luíonn tús na siúlóide trasna an bhóthair.

Prionsabail Ná Fág Rian

• Déan plean roimh ré agus ullmhaigh
• Bí cásmhar le daoine eile
• Léirigh meas ar ainmhithe agus ar fhiabheatha
• Taisteal agus campáil ar thalamh láidir
• Ná tóg aon rud ón áit
• Faigh réidh le bruscar i gceart
• Íoslaghdaigh tionchar na tine

Tá sé an-éasca eitic “Ná Fág Rian” a chleachtadh. Bíodh sé deacair do dhaoine eile tú a fheiceáil agus a chloisteáil agus ná fág rian de do chuairt.

Le haghaidh tuilleadh eolais ar Chontae Cheatharlach, tabhair cuairt ar aip Carlow Tours atá ar fáil saor in aisce ó Aipmhargadh Google nó logáil isteach ar www.carlowtourism.com